कैलालीमा १६.६२ प्रतिशतले जनसंख्या बढ्दा अछाममा ११.१२ प्रतिशतले घट्यो
धनगढीः सुदूरपश्चिम प्रदेश हिमालदेखि तराईसम्मै फैलिएको छ।
नेपालको कुल भू–भागको १३ दशमलव २३ प्रतिशत क्षेत्रफल (१९,५१६ वर्ग किलोमिटर) सुदूरपश्चिम प्रदेशले ओगटेको छ। सुदूरपश्चिमको पूर्वतर्फ कर्णाली र लुम्बीनी प्रदेश, पश्चिममा भारतको उत्तराखण्ड राज्य, उत्तरमा चीनको स्वशासित क्षेत्र तिब्बत, दक्षिणमा भारतको उत्तर प्रदेश राज्य पर्छ। प्रशासनिक हिसाबले सुदूरपश्चिममा १ उपमहानगरपालिका धनगढी, ३३ नगरपालिका र ५४ गाँउपालिका गरेर कुल ८८ स्थानीय तहमा विभाजन गरिएको छ।
२०७८ सालको जनगणना अनुसार सुदूरपश्चिमको कुल जनसंख्या २६ लाख ९४ हजार ७८३ छ। प्रदेशका ९ जिल्लाहरुमध्ये कैलाली जिल्लाको जनसंख्या सबैभन्दा बढी ९ लाख ४ हजार ६ सय ६६ र दार्चुला जिल्लाको सबैभन्दा कम एक लाख ३३ हजार ३१० कुल जनसंख्या रहेको छ। बैतडी, डडेलधुरा, बझाङ, डोटी र अछाम जिल्लामा २०६८ सालको जनसंख्याको तुलनामा जनसंख्या वृद्धिदर घटेको छ भने अन्य जिल्लाहरुमा बढेको छ।
२०७८ सालको जनगणना अनुसार कैलाली जिल्लाको जनसंख्या सबैभन्दा बढी १६ दशमलव ६२ प्रतिशतले बढेको छ भने अछाम जिल्लाको जनसंख्या ११ दशमलव १२ प्रतिशतले घटेको छ। २०७८ सालको जनगणनाको अन्तिम प्रतिवेदन अनुसार नेपालको कुल जनसंख्याको ९ दशमलव २४ प्रतिशत हिस्सा रहेको सुदूरपश्चिम प्रदेशको वार्षिक औषत जनसंख्या वृद्धिदर शून्य दशमलव ५२ प्रतिशत रहेको छ।
साथै जनघनत्व १३९ जना प्रति वर्ग किलोमिटर रहेको छ जुन राष्ट्रिय जनगणना २०६८ मा १३१ जना प्रतिवर्ग किलोमिटर रहेको थियो। सुदूरपश्चिमको जनसंख्यामा पुरुषको संख्या १२ लाख ७२ हजार ७८६ र महिलाको संख्या १४ लाख २१ हजार ९९७ रहेको छ। लैंगिक अनुपात सबैभन्दा बढी मधेश प्रदेशमा १००.५५ प्रतिशत रहेको छ भने सुदूरपश्चिम प्रदेशमा सबैभन्दा कम ८९ दशमलव ५१ प्रतिशत रहेको छ।
