सुदूर नेपाललाई विश्वसँग जोड्दै

जलवायु परिवर्तनले धानमा पारेको प्रभाव

। फोटो स्रोत ।
२०७६ असार १५, १२:२८

जलवायु परिवर्तन प्राकृतिक परिवर्तनशीलताका कारण होस वा मानवीय गतिविधिहरुको परिणामको रुपमा समयमा जलवायुमा कुनै परिवर्तन गर्नका लागि सन्दर्भित गर्दछ।  हाम्रो जलवायु दिन प्रति दिन बदलिदो छ र यी परिवर्तनहरुका दुई मुख्य कारणहरु छन्। पहिलो हरित गृह ग्यासहरु उव्सर्जनको लागि वातावरण, जीवांश्म इन्धन तथा कृषि सम्बन्धी गतिविधीहरुका लागि पानीको रुपमा मानव गतिविधिहरुको हस्तक्षेपको कारणले गरिएको मात्रामा वृद्धि भएको छ।

वर्तमान समयमा वातावरणमा हरित ग्यासहरुको कतिपय नकारात्मक प्रभावहरुको बाबजुद त्यहाँ बढेको हरित ग्यासको प्रभावको केहि लाभकारी पक्ष पनि छन् जस्तै ऋयद्द को वायुमण्डलमा एकाग्रताले धान, गहुँ, भटमास बालिको उत्पादनमा वृद्धि गराउन सक्तछ। विश्वमा प्रमुख भुमीको उपयोग कृषिको लागि हुन्छ । बालिनाली वृद्धि पछि सौर्य विकिरण, तापमान र वर्षा प्रभावित हुन्छ जुन कृषि उत्पादन अत्याधिक जलवायुमा निरभर गर्दछ। कृषि पनि जलवायु परिवर्तनशीलता र मौसम चरम, खडेरी, बाढी भयंकर आधि, असीना हिमपातका प्रति सम्वेदनशील हुन्छ। जलवायु परिवर्तनको लागि स्थानिय कृषिमा एक प्रभावको अनुमान छ। 

वन फँडानीबाट कार्वन २५ प्रतिशत धान तथा पशुधन उत्पादन कारण मिथेन ५० प्रतिशत, नाइट्रोजन मल उपयोगका कारण नाइट्रस अक्साइड ७५ प्रतिशत योगदानको लागि जिम्मेवार मानिन्छ। क्यौं कारकहरु सोझै जलवायु परिवर्तन तथा कृषि उत्पानकर्ता सँग सम्बन्धित छन जस्तैः औसत तापमानको वृद्धि, वातावरणको तापमानको वृद्धि, वर्षा जल क्षमता तथा सिँचाई, जलवायु, परिवर्तनशीलता तथा चरम घटनाहरुमा परिवर्तन, समुन्द्रको स्तरमा बढोत्तरी, किरा फट्याङ्ग्रा र रोग आदि।

धेरै बालानाली लगाउने सम्बन्धहरु जलवायु परिवर्तनबाट प्रभावित हुन सक्तछ। जलवायु मापदण्डहरुमा हुने परिवर्तनका लागि बालिनालीहरुको एक उल्लेखनिय योगदान हुन्छ। जलवायु परिवर्तनका कारण पहिलेनै बढी गर्मी हुने क्षेत्रमा हुने कृषि उत्पादनको न्युनता परिपूर्ति गर्न उच्च हिमाली क्षेत्रमा कृषि उत्पादन बढाउन सकिन्छ। अहिले सिमी, मकै, गहुँको खडेरी सहिष्णु प्रजाति विकशीत गर्ने काम भई राखेको छ। यसको लागि नयाँ प्रविधि तथा दृष्टिकोण आवश्यकपर्छ। 

जलवायु परिवर्तनको नकारात्मक प्रभावको क्षतीपूर्ति, जलसंरक्षण प्रविधि एकिकृत जलसंसाधन प्रबन्धन अनुकुली बालानाली जातको जातको उपयोग वर्णशंकर सहित उन्नत र विउविजन, उर्वरक सिचाई बालिनाली विविधीकरणको कुशल उपयोगले जलवायु परिवर्तनको प्रभावहरुको सम्भावनालाई कम गर्न सक्तछ। स्वभाविक रुपमा जे कसाबा बाजरा चरी जस्त गर्मजलवायुमा गर्मी र वायुमण्डलीय परिस्थितिमा गर्न सकिन्छ। यसको लागि कृषक स्तरमा जागरुकता तथा जनचेतना अभियान कै रुपमा चदाउनु पर्ने आवश्यकता देखिन्छ।

कमेन्ट लोड गर्नुस