प्रसिद्ध शक्तिपीठ उग्रतारा मन्दिरमा ‘देही जाँत’, तयारी पुरा

आशिष मल्ल

डडेल्धुरामा रहेको सुदूरपश्चिमको प्रसिद्ध शक्तिपीठ उग्रतारा भगवती मन्दिरमा हरेक वर्ष लाग्ने मेला ‘देहीजाँत’ भोली कात्तिक २६ गते लाग्ने भएको छ।

पहिलो दिन आज कात्तिक शुक्ल पूर्णीमाको रात रतेडी र भोली दोस्रो दिन दिउसेडी लाग्ने उग्रतारा क्षेत्र विकास समितिले जनाएको छ।  उग्रतारा मेलाको सम्पुर्ण तयारी पुरा भएको समितिका अध्यक्ष तेजबहादुर साँकीले दिनेश खबरलाई बताए ।

‘मेला अवधिभर सुरक्षाको लागी सम्पुर्ण सुरक्षा निकायसँग समन्वय गरेका छौ' उनले भने ‘अनैतिक क्रियाकलाप रोक्न चारकिल्ला तोकेर उग्रतारा क्षेत्रको २ किलोमिटर आसपासमा मदिरा निषेध गरेका छौ।’ मेलामा २०० भन्दा बढी स्टल राखिने उनले बताए। जाँतमा खनमडा, छचोडा, दुमडा र जिलोडा भ्राण (भण्डार) रहेको उग्रतारा भगवती मन्दिरमा यी चारवटै गाउँबाट रतेडी मेलामा भोली बिहानै ‘देउरो’ आएपछि दिउसेडी मेला सुरु हुने छ।

किम्बदन्ति अनुसार २५ सय वर्ष पहिला हालको अमरगढी नगरपालिका लटाउली बस्ने साँकी जातिका स्थानीयले हलो जोत्दा हलोको फाली लागेर रगत बगेपछि देवी उत्पन्न भएर दर्शन दिएपछि त्यस दिनदेखि महागौरी दुर्गा र कालीको स्वरुपमा उग्रतारा भगवतीको पूजा गरिँदै आएको जन विश्वास छ । 

उग्रतारा मन्दिरका पुजारी लोकराज भट्टका अनुसार ज्ञानकी ज्योती तारादेविको अर्को रुपमा नै उग्रतारालाई चिनिन्छ।  देहिजातको महत्व र रोचक जात्रा भनेको सुदूरपश्चिमको जनजीवन झल्किने विभिन्न दृष्यहरु, ईष्टमित्र, साथीसङ्गी तथा परिवारजनमा वर्ष दिन अथवा अपूर्व भेटघाट तथा दुःख सुख साटासाट, सुदूरपश्चिमको लोकप्रिय खाना ‘माँडा’ देहिजाँतमा प्रशस्त देख्न सकिन्छ । 

वर्षमा एक पटक भव्य रुपमा लाग्ने उग्रतारा माताको दर्शन गरेमा दैवी प्रकोप नहुने, सुख प्राप्ती, मनोकामना पूरा हुने जन विश्वास रही आएको छ । देहिजातको रुपमा मानिने उग्रतारा भगवती मेलामा सुदूरपश्चिम, मध्यपश्चिम तथा छिमेकी देश भारतबाट समेत हजारौको संख्यामा श्रद्धालु भक्तजन हरेक वर्ष पुग्ने गर्दछन । उग्रतारा परम्परादेखि लाग्दै आएको यस मेलाको आफ्नै महत्व रहेको छ । 

डडेल्धुरा सदरमुकामबाट ४ किलोमिटर टाढा अमरगढी नगरपालिका–८ को दशरथचन्द राजमार्गसँगै सुन्दर डाँडामा अवस्थित महाशक्तिपीठ उग्रतारा भगवतीको मन्दिरमा लाग्ने मेलामा हजारौँ दर्शनार्थीहरु पूजा आराधना गर्न पुग्ने गर्दछन् ।  मेला व्यापार व्यवसाय एवम् आफन्तजन संगको भेटघाट हुने समय मौकाको रुपमा प्रख्यात रहेको छ ।

उग्रतारा मेला व्यपार व्यवसाय र आफन्तजन संगको भेटघाट हुने समय मौकाको रुपमा प्रख्यात छ । मेलामा हराउदै गएका अन्न वाली फाँपर, भिमुर, तिल लगातय अदुवा, बेसार, चुक, मह, घ्यु, सुन्तला, मौसमी, केरा लगायत स्थानीय स्तरमा उत्पादित विभिन्न चिज वस्तु संगै मोही बनाउन प्रयोग हुने पाथन, विभिन्न साग तरकारी प्याजको बेर्नाको राम्रो व्यापार हुन्छ । स्थानीय लोपोन्मुख वस्तुको उत्पादनको विक्री तथा प्रवद्र्धनका लागि पनि मेला प्रसिद्ध छ ।

उग्रतारा मेलामा विक्रि वितरण गर्ने पूर्व योजनाका साथ स्थानीयहरुले विभिन्न बाँस निगलाका सरसामाग्रीसंगै खाद्यबस्तु एवं कृषि औजार, बेर्ना तयार पार्ने गरेका छन् । मेलामा भारतका विभिन्न स्थानका व्यापारिले मिठाईका परिकार बनाई विक्रि गर्ने गर्दछन ।